12ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Βασικής και Κλινικής Φαρμακολογίας

Αγαπητοί σύνεδροι,
Σας καλωσορίζω στην όμορφη πόλη της Άρτας. Η Άρτα έχει μεγάλη ιστορία κι είναι μια ιστορία θριάμβων αλλά και καταστροφών.
Μου ζητήθηκε να είμαι σύντομη γι’ αυτό θα παρακάμψω όσα περιμένατε να ακούσετε από μία ιστορικό και θα μιλήσω για την Άρτα που αγαπώ.
Δεν έχει νόημα έξαλλου να μιλήσει κανείς σε κάποιον για πράγματα που μπορεί να βρει μόνος του.
Η Αμβρακία, πάνω στην οποία είναι χτισμένη η σύγχρονη Άρτα, είχε ένα από τα πιο σπουδαία πολεοδομικά συστήματα και παρουσία αδιάλειπτη σε όλα τα ιστορικά ορόσημα.
Ηταν παρούσα στους Περσικούς πολέμους, στη ναυμαχία της Σαλαμίνας και στη μάχη των Πλαταιών. Στον Πελοποννησιακό πόλεμο ακολούθησε τους Κορινθίους, που ήταν σύμμαχοι της Σπάρτης. Πλήρωσε το τίμημα, με την καταστροφη της από τους Αθηναίους
Η Ολυμπιάδα, η μητέρα του Μ. Αλεξάνδρου, ίδρυσε την Συμμαχία των Ηπειρωτών, που περιλαμβανε την Αμβρακία, μέρος των Ιωαννίνων και την Πρέβεζα. Η συμμαχία αυτή θεωρείται η πρώτη Ομοσπονδιακή Δημοκρατία στην ιστορία, πριν ακόμη από την αθηναϊκή δημοκρατία.
Η πόλη είναι ένα φυσικό οχυρό ( από τη μια ο λόφος της Περάνθης κι από την άλλη ο ποταμός Άραχθος) γι’ αυτό και επιλέχθηκε και λειτούργησε ως πρωτεύουσα ισχυρών διοικητικών σχημάτων.
Στα χρόνια του Πύρρου, η Αμβρακία ήταν πρωτεύουσα του βασιλείου του κι έφτασε στη μέγιστη ακμή της. Ο Πύρρος γέμισε την πόλη με μεγάλα οικοδομήματα, ναούς, αγάλματα και ζωγραφικούς πίνακες.
Λεηλατήθηκε όμως απο τους Ρωμαίους και τα τείχη της γκρεμίστηκαν. Μετά το 31 π.Χ., με την ίδρυση της Νικόπολης, οι Ρωμαίοι υποχρέωσαν μεγάλο μέρος των κατοίκων της να μετοικίσει εκεί και η πόλη σταδιακά εγκαταλείφθηκε. Η Αμβρακία, αν και υπαγόταν διοικητικά στη Νικόπολη, διατηρούσε όμως, τουλάχιστον ως τον 2ο μ.Χ. αιώνα, το νομικό καθεστώς που διέπει μια πόλη.
Την συναντάμε ξανά στη μεγάλη της ακμή, μετά το 1204 και την 4η σταυροφορία ως Άρτα πια. Ο Μιχαήλ Α Κομνηνός θα την επιλέξει ως πρωτεύουσα του κράτους της Ηπείρου, του Δεσποτάτου, όπως το ξέρουν οι περισσότεροι, στην διοίκηση του οποίου θα εμπλακούν βυζαντινοί, Βούλγαροι, Αλβανοί και Ιταλοί δεσπότες.
Ενώ όλη η Ελλάδα είναι αιγαιοκεντρική, προσανατολισμένη προς το Αιγαίο και την Ανατολή, η Άρτα, ήταν ανέκαθεν, προσανατολισμένη προς την Δύση. Έφευγαν από εδώ, αλλά και έρχονταν εδώ λόγιοι, επιστήμονες, τεχνίτες απο την Ιταλία. Στους δρόμους που συνδέουν την Ιταλία, το Δυρράχιο, τις Δαλματικές ακτές, η Άρτα υπήρξε η πύλη που έφερε την Δύση στην Ανατολή.
Στα νεώτερα χρόνια έδωσε στιγμές δόξας και πράξεις ανδρείας στο κεφάλαιο της ελληνικής επανάστασης από τους οπλαρχηγούς που γεννήθηκαν εδώ όπως ο Καραϊσκάκης κι ο Γώγος Μπακόλας, ενώ ο στρατηγός Μακρυγιάννης ανδρωθηκε εδώ. Ο Νικόλαος Σκουφάς ένας από τους ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας, ήταν αρτινός.
Ο Ναπολέων Ζέρβας, ο ιδρυτής του ΕΔΕΣ, γεννήθηκε εδώ.
Ο Γιάννης Μόραλης, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ζωγράφους, γεννήθηκε εδώ. Εμπνεύστηκε από τους βυζαντινούς ναούς που κοσμούν την πόλη, από τον κεραμοπλαστικό διάκοσμο, από την Βυζαντινή αρχιτεκτονική που όπως γράφει ο ίδιος, του προκαλούσε δέος. Ο Μόραλης θα σχεδιάσει τον Πήγασο, το σήμα του πολιτιστικού συλλόγου Σκουφά. Ο σύλλογος ιδρύθηκε το 1896, και είναι μετά τον Παρνασσό ο δεύτερος παλαιότερος της χώρα μας με σημαντικότατη πολιτιστική παρουσία.
Η προσφορά της πόλης στον πολιτισμό υπήρξε μεγάλη και δεν χωράει στο ολιγόλεπτο καλωσόρισμα που κάνω εδώ σε σας. Σας καλώ να την ψάξετε. Όπως όλα τα σπουδαία και τα γνήσια βρίσκεται μακριά από τα φώτα του lifestyle. Όποιος όμως θελήσει να βρει αυθεντικές εμπειρίες ζωής, θα έρθει εδώ το φθινόπωρο να περάσει λίγες μέρες στον ορεινό όγκο της Άρτας, στα Τζουμέρκα. Να γεμίσει τα μάτια του φως και χρώματα φθινοπωρινής φύσης. Να γευτεί χειροποίητες πίτες με φύλλο ανοιγμένο στο χέρι και κολοκυθοανθούς από τον κήπο. Αν είναι τολμηρός θα πάρει ζυμωτό ψωμί ζεστό και θα ανηφορίσει στο βουνό, ψηλά στις στάνες των τσοπάνων για να βρει φρέσκο βούτυρο ξινό, να το αλείψει.
Μπορεί πάλι να έρθει την Άνοιξη, την εποχή που η πόλη πνίγεται στο άρωμα από τα ανθη της πορτοκαλιάς. Όποιος δεν έχει ζήσει δίπλα σε κάμπο με εσπεριδοειδή δεν καταλαβαίνει τι λεω. Αν όμως με εμπιστευτεί θα έχει μια από τις πιο ανεπανάλληπτες εμπειρίες ζωής.
Μπορεί να περπατήσει στην πόλη και να πιάσει την αύρα πολιτισμού στους δρόμους και στους ανθρώπους της. Μπορεί να συνδυάσει την επίσκεψή του, με βόλτα στον Αμβρακικό, να δοκιμάσει καπνιστό χέλι, γαρίδες και φρέσκα ψάρια. Να αναζητήσει αυγοτάραχο από τις μπάφες του Αμβρακικού και μαύρο χαβιάρι, που φτιάχνουμε εδώ. Να πάρει μαζί του φεύγοντας μαρμελάδες από μύρτιλα, νεράντζι, μανταρίνια και κίτρο. Υπάρχουν μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις που φτιάχνουν.
Κράτησα για το τέλος, τους στίχους ενός
σπουδαίου αρτινου ποιητή, του Ηλία Λάγιου. Έγραψαν γι’ αυτόν, οι Νάσος Βαγενάς και Γιάννης Δάλλας, ότι υπήρξε μια ποιητική ιδιοφυΐα, με ιδιαίτερη προσφορά στο σύγχρονο ποιητικό τοπίο. Ο Λάγιος σπούδασε φαρμακευτική στο πανεπιστήμιο Αθηνών. Τελικά και οι φαρμακοποιοί μπορούν να γίνουν ποιητές. Ετσι κάπως θεώρησα ότι μπορεί να μας συναντήσει εδώ σήμερα.
“…Ιδού, λοιπόν εγώ, φτασμένος
εκεί που σώθηκαν τα νιάτα μου.
Μην έχοντας τίποτε για δικό μου,μην κατέχονταςκαν υλικά αγαθά.
Ν’ αναλογίζομαι το τίμημα
της άλλοτε χαράς.
Ζυγίζοντας και κρίνοντας
τις πράξεις και τα έργα μου.
Ζυγίζοντας και κρίνοντας…”

“Φτάνω στην κόλαση αναλφάβητος”

ΕΛΕΝΗ ΘΕΟΔΩΡΟΥ- Φιλόλογος

Σχετικές δημοσιεύσεις