Τον «ασκό του Αιόλου» έχει ανοίξει για την τουρκική οικονομία η απόφαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να «καρατομήσει» τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας, παρεμβαίνοντας για πολλοστή φορά στη νομισματική πολιτική της χώρας. Η εκροή ξένων κεφαλαίων έχει ήδη… προσλάβει μορφή «αιμορραγίας», καθώς νόμισμα, μετοχές και ομόλογα καταγράφουν εκρηκτικές απώλειες, δείγμα της κλιμακούμενης διεθνούς ανησυχίας. «Η αντικατάσταση του διοικητή της κεντρικής τράπεζας αποτελεί ένα σημαντικό πισωγύρισμα για την εμπιστοσύνη των επενδυτών στην Τουρκία» γράφει ενδεικτικά ο Άνταμ Κολ, επικεφαλής αναλυτής της RBC Capital Markets.
«Μοιραία, η γεωγραφική γειτνίαση με την Τουρκία καθιστά την Ευρώπη αρκετά εκτεθειμένη» σπεύδει να προσθέσει, αναφερόμενος στις επιπτώσεις της τουρκικής αναταραχής στους ευρωπαϊκούς τίτλους. Εξάλλου, αρκετές τράπεζες της Γαλλίας, της Γερμανίας κι άλλων ευρωπαϊκών χωρών διαθέτουν ευμεγέθη τουρκικά assets, γεγονός το οποίο τις καθιστά εύκολους «στόχους» για τους έντρομους επενδυτές. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή την στιγμή, οι απώλειες για τη λίρα κυμαίνονται στο -10%, καθώς το τουρκικό νόμισμα υποχωρεί στις 7,94 λίρες/δολάριο και στις 9,48 λίρες/ευρώ. Νωρίτερα, μάλιστα, η πτώση άγγιξε και το -15%. Ίδιο το σκηνικό και στο Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, όπου ο δείκτης Borsa 100 καταγράφει «βουτιά» της τάξης του 9%, με τις αρμόδιες αρχές να προχωρούν σε διακοπή των συναλλαγών για περίπου 50 λεπτά, προκειμένου να αποφευχθούν οι πολύ ακραίες απώλειες.
Επιστροφή στις ανορθόδοξες πολιτικές
Ο πρώην -πλέον- κεντρικός τραπεζίτης, Νασί Αγκμπάλ, «πλήρωσε» την επιλογή του να προχωρήσει σε επιθετική αύξηση των επιτοκίων -από 10,25% σε 19% σε μόλις τέσσερις μήνες- σε μια προσπάθεια ανακοπής του πληθωρισμού (σχεδόν 16% τον Φεβρουάριο) και στήριξης της λίρας. Όμως, αυτή η ορθόδοξη νομισματική πολιτική βρίσκει εντελώς αντίθετο τον «Σουλτάνο», ο οποίος θεωρεί ότι τα υψηλά επιτόκια είναι αυτά που πυροδοτούν την αλματώδη αύξηση του πληθωρισμού, πλήττοντας παράλληλα τον ρυθμό οικονομικής ανάκαμψης. «Το κύμα μεταβλητότητας έχει επιστρέψει στην τουρκική αγορά» σχολιάζει, από την πλευρά του, ο Στέφαν Ίνες, επικεφαλής αναλυτής της Axicorp Financial Services.
«Η αγορά περιμένει μια μεγαλύτερη ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής. Και η αντικατάσταση του Αγκμπάλ πλήττει αυτές τις ελπίδες». Ο νέος επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας, Σαχάπ Καβτσιόγλου, θεωρείται «θιασώτης» των πολιτικών Ερντογάν, επικρίνοντας πολλάκις τον προκάτοχό του για τις επιθετικές αυξήσεις των επιτοκίων. Έτσι, οι αναλυτές δεν αποκλείουν μια επερχόμενη μείωση των επιτοκίων, πυροδοτώντας νέο κύμα ανατιμήσεων. «Η αξιοπιστία και η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας δεν μπορούν να ξεπεραστούν. Ο Ερντογάν παρεμβαίνει συνεχώς. Οι αγορές ήταν πρόθυμες να δώσουν στον Αγκμπάλ μια ευκαιρία.
Όμως, ο διάδοχός του θα δυσκολευτεί σημαντικά να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους» σημειώνει με νόημα ο Ζίαντ Νταούντ, επικεφαλής οικονομολόγος του Bloomberg για τις αναδυόμενες αγορές. Σ’ αυτό το πλαίσιο, οι αναλυτές δεν αποκλείουν τη λήψη εναλλακτικών – μη συμβατικών μέτρων στήριξης του νομίσματος, μία πολιτική την οποία είχε ακολουθήσει και ο προκάτοχος του Αγκμπάλ. Όμως, όπως αποδείχθηκε και τότε, αυτή η προσέγγιση είναι εντελώς αναποτελεσματική. «Περιμένουμε μια εκτεταμένη κρατική παρέμβαση, σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, προκειμένου να στηριχθεί η λίρα και να μην υποχωρήσει κάτω των 8 λιρών/δολάριο» εκτιμά ο Τίμοθι Ας, αναλυτής της BlueBay Asset Management στο Λονδίνο.
