Η μειωμένη δημοφιλία της ανάγνωσης βιβλίων στους νέους απλώνεται σαν επιδημία.
Κοινή παραδοχή
Αν ρωτήσετε ένα μαθητή ή μια μαθήτρια αν διαβάζει εξωσχολικά βιβλία μην εκπλαγείτε από την απάντησή τους. Οι μη φίλοι της ανάγνωσης παίρνουν κεφάλι.
Συμφωνώ ότι δεν είναι είδηση. Ομως ας αναρωτηθούμε…
Ποιοι είναι αυτοί που διαβάζουν σήμερα;
Πόσοι είναι αυτοί που εκτιμούν το εύρος του πλούτου του γραπτού λόγου;
Είναι χαμένος χρόνος η ανάγνωση ενός βιβλίου ή μήπως είναι η πολυτιμότερη επένδυση που την κάνουν λίγοι;
Προκαλέσετε τους να διαβάσουν οτιδήποτε κρίνουν ενδιαφέρον για 5 λεπτά.
Θα διαπιστώσετε μερικά αξιοπρόσεκτα όπως…
✓Δεν έχουν την περιέργεια να το ξεφυλλίσουν.
✓Η συμπεριφορά τους δείχνει ότι φοβούνται να το εξερευνήσουν.
✓Δυσκολεύονται να επιλέξουν τι θα διαβάσουν.
✓Δυσκολεύονται στην κατανόησή του.
✓Δυσκολεύονται να αναφέρουν προφορικά, σε περίληψη, τι διάβασαν.
Αν κρίνετε ότι τα παραπάνω είναι υπερβολικά, δεν έχετε παρά να δοκιμάσετε.
Λεξικό, τι είναι αυτό;
Συμπερασματικά
Οι συνέπειες της μη οργανωμένης ανάγνωσης εξωσχολικών βιβλίων θα είναι ορατές την επόμενη μέρα:
• H αδυναμία επεξεργασίας απλών σχετικά κειμένων θα συνοδεύει πολλούς από τους σημερινούς μαθητές στο μέλλον.
• Η ένδεια στις βάσεις των γνώσεων τους δεν καλύπτεται εύκολα.
• Αυτή η ένδεια προκαλεί αλυσιδωτές συνέπειες στην ανάπτυξη, την πρόοδο και την εξέλιξη του ατόμου.
• Η κατ’ εξακολούθηση “αδιαβασιά” δημιουργεί σαθρά θεμέλια στο γνωστικό υπόβαθρο του νέου πολίτη, δηλαδή αδύναμη μνήμη εργασίας. Ολα αυτά τον οδηγούν σε ένα φαύλο κύκλο ρηχών δράσεων…
• Ποιοι κρίνετε (οι φιλαναγνώστες ή οι ακάτεχοι) ότι θα υιοθετήσουν καινοτομίες, αξιολόγηση και διά βίου μάθηση;
Τέλος, ας αναρωτηθούμε ποιοι ωφελούνται και ποιοι πλήττονται από τη μειωμένη δημοφιλία της ανάγνωσης στην Ελλάδα;
(Κυριάκος Βασιλομανωλάκης-Χανιώτικα Νέα)
Έρευνα: Διαβάζουμε, αλλά όχι αρκετά.
Η έρευνα, η πρώτη που πραγματοποιείται έπειτα από την αντίστοιχη του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) το 2010, παρουσιάστηκε χθες και το πρώτο αξιοσημείωτο εύρημά της είναι το εξής: αν ο ελληνικός πληθυσμός τριχοτομηθεί με βάση το πλήθος βιβλίων ανάγνωσης το τελευταίο έτος, τότε εκείνοι που δεν διάβασαν κανένα ανέρχονται στο 35% –το ένα τρίτο–, ενώ από 34% και 31% μοιράζονται οι μη εντατικοί και οι εντατικοί αναγνώστες.
Η ανάγνωση ασκεί τον εγκέφαλο
Κατά την ανάγνωση, πρέπει να θυμόμαστε τους διαφορετικούς χαρακτήρες που πρωταγωνιστούν στην ιστορία. Ακόμα κι αν διαβάζετε ένα ολόκληρο βιβλίο χωρίς διαλείμματα, πρέπει να θυμάστε τις λεπτομέρειες καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου που χρειάζεται για να διαβάσετε το βιβλίο. Επομένως, το διάβασμα είναι μια προπόνηση για τον εγκέφαλό σας που βελτιώνει τη λειτουργία της μνήμης.
Οι παράγοντες λοιπόν που σχετίζονται με την χαμηλή σχολική επίδοση είναι:
• Η αδυναμία ανταπόκρισης στις σχολικές απαιτήσεις λόγω γνωστικής ανωριμότητας κι έλλειψης γνώσεων από τις προηγούμενες τάξεις.
• Η απουσία σωστού τρόπου διαβάσματος ή/και κατάλληλου περιβάλλοντος.
• Η έλλειψη εσωτερικών κινήτρων για την μάθηση γενικότερα και την εκπαιδευτική διαδικασία ειδικότερα.
• Η ίδια η εκπαιδευτική διαδικασία που συχνά απομακρύνεται από την γνώση και επικεντρώνεται αφενός στην αναπαραγωγή της πληροφορίας αφετέρου στην εξεταστική επιτυχία.
• Η αναφερθείσα σημασία της εξεταστικής επιτυχίας που συνήθως χρειάζεται για την επίτευξή της κάποια ιδιωτική ενίσχυση οπότε και το πρόγραμμα του μαθητή εξαντλείται στο μάθημα με αποτέλεσμα την κούραση, την αδυναμία συγκέντρωσης και εν τέλει την κακή επίδοση.
• Ο ρόλος του εκπαιδευτικού μέσα στο παιδαγωγικό σύστημα που συχνά δυσκολεύει τον μαθητή αντί να τον στηρίζει και να του εμπνέει την επιθυμία για μάθηση.
• Το οικογενειακό περιβάλλον που μπορεί να συγκρίνει/ κατηγοριοποιεί/ τιμωρεί τον «κακό» μαθητή χωρίς να επιτυγχάνει έτσι την κινητοποίησή του αλλά αντιθέτως να ενεργοποιεί μια «αυτοεκπληρούμενη προφητεία». Οι απαιτήσεις αυτές ενίοτε μπορεί να είναι πιο υψηλές ή και προσωπικές του γονιού και να μην υπόκεινται στις επιθυμίες και στους στόχους του ίδιου του παιδιού οπότε το να μην διαβάζει μπορεί να είναι η αντίδρασή του στην πίεση που νιώθει.
• Η διαμόρφωση της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας με όρους που φαίνεται να μην ανταμείβουν την μόρφωση καθώς η ανεργία και οι χαμηλοί μισθοί πιθανά να αποτρέπουν το νεαρό άτομο από το να βρει νόημα στην μόρφωση, άρα στη μάθηση και συνεπώς στην καλή σχολική επίδοση. (https://www.alfavita.gr)
Αυτά με έκαναν να τα ψάξω η εικόνα με το μικρό παιδί στον κάδο με το βιβλίο στο χέρι. Ξεφύλλιζα στο κινητό διάφορες ειδήσεις και το είδα. Έχω καιρό να διαβάσω βιβλία αλλά δεν θα ξανα-αμελήσω αυτή την καλή συνήθεια που είχα.
Βιβλίο μια σωτήρια απόλαυση ένα ωραίο ταξίδι. Στην ησυχία της νύχτας συντροφιά…
ΛΥΤΡΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
